Czarne słońce. Sytuacja sensoryczna (2017)

„Czarne słońce. Sytuacja sensoryczna”

koncepcja i realizacja: Patrycja Terciak

Stypendium artystyczne Prezydent Miasta Łodzi Hanny Zdanowskiej w dziedzinie teatru

Dźwięk: Vonsechsundachtzig

Wideo: Łukasz Cieślak

Konsultacje psychologiczne: Anna Kobalczyk

premiera: 28 stycznia 2017

„Czarne słońce” jest próbą wykroczenia poza sytuację teatralną. propozycją zdarzenia sensorycznego, w którym dźwiękowość i sfera wizualna budują narrację o smutku; o melancholii widzianej z perspektywy dziecka.

„Czarne słońce” to wypadkowa doświadczeń oraz lektury Julii Kristevy i Gro Dahle.

„Czarne słońce” to dialog z terapiami, metodami i seansami relaksacyjnymi.

„Czarne słońce” wznosi się i wypełnia cię, kiedy przestajesz już móc.

„Czarne słońce” mieści w sobie dzień i noc. jest cyklem. przemija, ale i powraca.

Gro Dahle – norweska poetka i pisarka.

Jej teksty dla dzieci są wynikiem wspólnych (z mężem – ilustratorem) eksperymentów. Zajmuje się w nich tematyką relacji międzyludzkich i problemami psychologicznymi. Wielokrotnie nagradzana za swoją twórczość (otrzymała nagrodę za najlepszą książkę dla dzieci przyznawaną przez norweskie ministerstwo kultury za tekst „Zły pan”).

„Włosy mamy”

W poetyckim świecie – widzianym z perspektywy dziecka – autorka umieszcza pogrążoną w apatii mamę oraz jej małą córeczkę. ta niezracjonalizowana, jeszcze magiczna i wyolbrzymiona rzeczywistość jest przestrzenią, w którą wpisany został proces (roz)poznawania problemu przez dziecko oraz próba usytuowania dziecka w odpowiedniej do niego relacji. to książka nie tylko o depresji. To przede wszystkim obrazowa przechadzka przez dogłębny smutek. Tekst Dahle potwierdza, iż wystarczy „smutna mama”, by uruchomiły się wskazane przez nią mechanizmy. Lektura książki jest niezaprzeczalnym pretekstem do rozmów z małym odbiorcą.

Julia Kristeva – bułgarsko-francuska językoznawczyni, psychoanalistyczka i filozofka.

Wprowadziła w przestrzeń literatury pojęcie intertekstualności. zajmowała się fenimizmem. Twórczyni kategorii „abiektu” (fr. l’abject) – obrzydzenia. w swoich tekstach korzysta z narzędzi psychoanalizy.

„Czarne słońce. depresja i melancholia”

Tekst ten to dyskurs o „Słońcu, które wybucha czarną niewidzialnością”; o języku przepełnionym metaforami; to studia nad byciem-w-świecie osoby w depresji i/ lub w melancholii. Lektura Kristevy, to jak przyglądanie się swemu obliczu w tafli lustra.

Przygotowanie sfery audiowizualnej zdarzenia wiązało się z zapoznaniem teoretycznym i praktycznym z obszarem związanym z angażowaniem/ uruchamianiem zmysłów u dzieci oraz dorosłych z problemami poznawczymi. Integracja sensoryczna, zajęcia polisensoryczne, terapia snoezelen – sala doświadczania świata i metoda tomatisa, to tylko część z tropów i możliwości pracy, które stały się udziałem/ rozpoznaniem autorki projektu.

W pracy nad „Czarnym słońcem” stały się one głównymi budulcami sfery audiowizualnej. uzupełniają je doświadczenia relaksacji w grotach solnych, kabinach floatingowych czy doświadczenia udziału w terapii behawriolano-poznawczej i konsultacjach psychiatrycznych.

Przedszkole miejskie nr 106 w Łodzi (pracujące wg metod montessoriańskich) zgodziło się na przeprowadzenie przeze autorkę projektu warsztatów opartych na kreacyjnym czytaniu tekstu „Włosy mamy” Gro Dahle. W dwóch grupach (dzieci w wieku 3-6 lat), w trakcie cyklicznych zajęć, powstawały ilustracje do książki oraz miniatury rysunkowe przedstawiające odnalezione przez dzieciaki we włosach mamy rzeczy/ jakości. Prace przygotowywane były na foliach do czytnika pisma – medium, za pośrednictwem którego wyświetlaliśmy małe dzieła, do których dzieci ponownie opowiadały historię Emmy i mamy.

Patrycja Terciak

Absolwentka studiów I oraz II stopnia na kierunku kulturoznawstwo ze specjalnością teatrologiczną na Uniwersytecie Łódzkim (Katedra Dramatu i Teatru, Instytut Kultury Współczesnej). W latach 2013-2015 studiowała mediację sztuki we wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta (Wydział Malarstwa i Rzeźby). Obecnie doktorantka Międzywydziałowych Środowiskowych Studiów Doktoranckich w gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie podjęła pracę artystyczno-badawczą nad teatrem form biologicznych (bio-teatrem). Uczestniczka warsztatów obejmujących sztuki performatywne w Bezalel Academy of Art and Design w Jerozolimie (pracownia Adiny Bar-On) oraz w ukraińskim Drohobyczu (prace dla miejsca we współpracy z performerami z Polski i Ukrainy).

Jest twórcą niezależnym. Pracuje w materii teatru oraz sztuk wizualnych. Interesują ją kategorie liminalne, pamięć indywidualna i zbiorowa, sztuka dokumentacji, działania z zakresu trzeciej kultury.