szwalnia.DOK (2016)

Festiwal

Dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Łodzi – Wydziału Kultury – Teatr Szwalnia otrzymał możliwość zrealizowania obszernego projektu zorientowanego na prezentację zjawisk z zakresu sztuki dokumentu, non-fiction oraz verbatim. szwalnia.DOK to cykl wielomiesięcznych działań uzupełnionych o spotkania autorskie mające za zadanie przybliżyć uczestnikom konteksty kulturowe, społeczne i polityczne, wokół których oscylują podejmowane działania. Na projekt szwalnia.DOK składać się będą wydarzenia teatralne, filmowe oraz obejmujące sztuki wizualne. Finałem projektu będzie premiera spektaklu opartego na dokumentacji i doświadczeniach z licznych pobytów reżysera (Marcina Brzozowskiego) w irackim Kurdystanie, angażujący społeczność kurdyjską.

Zadanie poza propozycjami dla młodzieży, dorosłych i seniorów, obejmuje również działania także działania dla dzieci.

Powołanie projektu w obrębie działań Teatru Szwalnia wynika bezpośrednio z zainteresowań twórców prowadzących Teatr oraz jego obranej linii programowej. Wieloletnie doświadczenia w pracy z archiwami, dokumentami, formami reportażowymi i dokumentalnymi uczyniły Teatr Szwalnia jedynym punktem na kulturalnej mapie miasta Łodzi, gdzie można skonfrontować się z najnowszymi polskimi projektami reprezentującymi wspomniany nurt.

Projekt szwalnia.DOK przewidziany jest jako zadanie cykliczne – jego pomysłodawcom i twórcom zależy na tym, by każdy kolejny sezon teatralny miał w swoim programie odsłony najnowszych (polskich i zagranicznych) działań z nurtu non-fiction, sztuki dokumentu oraz verbatim, czyniąc tym samym Łódź (i Teatr Szwalnia) centrum szerokiej i merytorycznej dyskusji o rozwoju przywołanego nurtu w sztuce współczesnej.

Wszystkie wydarzenia w ramach szwalni.DOK są bezpłatne i ogólnodostępne.

PAŹDZIERNIK

5 października | godz. 19.00 | KONCERT PIEŚNI UKRAIŃSKICH | Teatr-Pralnya (Kijów) | +0

wydarzenie towarzyszące:

wernisaż wystawy fotograficznej „nieDOKończone” | +0

6 października | godz. 19.00 | JESTEŚMY/ Ми-є | Teatr-Pralnya (Kijów) | reż. M. Brzozowski | +16

22 października | godz. 17.30 | spotkania filmowe | +16

MÓW DO MNIE | reż. M. Prus

EDWARD | reż. E. Śniegoska

OSIEMNASTKA | reż. M. Prus

spotkanie z reżyserami moderuje: Bartosz Zając/ Justyna Jaszczyk

23 października | godz. 17.30 | spotkania filmowe | +16

SHUJAYYA | reż. M. Almughanni

COTTON DREAMS | reż. S. R. Balhara

ROGALIK | reż. P. Ziemilski

spotkanie z reżyserami moderuje: Bartosz Zając/ Justyna Jaszczyk

LISTOPAD

4 listopada | godz. 18.00 i 20.00 | MARGARETE | reż. J. Turkowski | +16

5 listopada | godz. 18.00 i 20.00 | MARGARETE | reż. J. Turkowski | +16

20 listopada | godz. 19.00 | JESTEŚMY PRZYNĘTĄ, KOCHANIE! | reż. A. Wąsikowska | +16

26 listopada | godz. 19.00 i 20.30 | ŻYCIE I ŚMIERĆ JANINY WĘGRZYNOWSKIEJ* | reż. L. Franczak | +16

~~27 listopada | godz. 20.00 | BIEŻEŃCY | reż. M. Brzozowski | +16~~ spektakl odwołany z przyczyn niezależnych od organizatora

27 listopada | godz. 19.00 | WIECZÓR FILMÓW DOKUMENTALNYCH | reż. W. Fibich-Foremska i R. Foremski

GRUDZIEŃ

na wydarzenia oznaczone symbolem * obowiązuje rezerwacja wejściówek – rezerwacje@teatrszwalnia.pl

wstęp na wszystkie wydarzenia w ramach szwalnia.DOK jest bezpłatny

Wydarzenia szwalni.DOK:

_mg_0274b

fot. HaWa

“Jesteśmy/ Ми-є”, Teatr Pralnia (Ukraina)

– Nienazwane, ale jestem przekonany, że stale obecne w naszej pracy zagadnienie, to dialog. Praca nad spektaklem wynikała, według mojej intuicji, z potrzeby dialogu, próby wspólnego doświadczenia aktualnej i dotyczącej nas w równym stopniu rzeczywistości oraz chęci zareagowania na otaczającą nas sytuację społeczną i polityczną. Chcieliśmy odnaleźć niezmienne i warunkujące naszą tożsamość wartości. Chcieliśmy szukać wspólnych dla nas – Polaków
i Ukraińców – przestrzeni spotkania, nie zapominając o skomplikowanej historii obu narodów. Nasza praca byłą próbą odarcia nas z wzajemnej nieufności i strachu. Pragnęliśmy też bardzo wyraźnie zamanifestować prawo każdego człowieka do odpowiedzialnego, wolnego, normalnego życia.

W kontekście tej pracy realne staje się dla mnie stwierdzenie Jacka Kuronia, który mówił o sobie: „Mam poczucie, że o Ukrainę jestem bogatszy, że ja Ukraińcom zawdzięczam swoje bogactwo wewnętrzne i duchowe” – mówi Marcin Brzozowski, reżyser spektaklu.

Reżyseria: Marcin Brzozowski

Występują: aktorzy kijowskiego Teatru Pralnia – Mytalnykov Igor, Petrashova Kateryna, Shtyrbulova Mariia, Golubtsova Nadiia, Ionova Mariia

***

cykl projekcji filmów dokumentalnych studentów Szkoły Filmowej w Łodzi

prowadzenie: Bartosz Zając/ Justyna Jaszczyk

Justyna Jaszczyk – filmoznawczyni, edukatorka filmowa. Interesuje się zwłaszcza kinem autorskim, kinem gatunków. Wieloletni współpracownik Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage i Festiwalu Krytyków Sztuki Filmowej Kamera Akcja. Współpracuje też z Centralnym Gabinetem Edukacji Filmowej i Filmoteką Narodową w ramach projektu „Wędrujący filmoznawcy”.

Bartosz Zając – edukator filmowy. W kręgu jego zainteresowań znajduje się głównie kino dokumentalne i awangardowe. Współpracował z wieloma pismami, między innymi „Panoptikum”, „Kwartalnikiem Filmowym”, „Kinem”. Kurator kilku retrospektyw kina dokumentalnego m.in. w ms2 w Lodzi i dla festiwali filmowych. Obecnie kontynuuje pracę nad rozprawą doktorską poświęconą eseistyce filmowej.

mat. Filmu Polskiego

“Mów do mnie”, 44 min., reż. Marta Prus

Bohaterem „Mów do mnie” jest uzależniony od marihuany Krzysiek (21 lat), mieszkaniec ośrodka Monar w Warszawie. Jednak film nie jest kolejną narracją o uzależnieniu, tylko opowieścią o relacji bohatera z reżyserem, nietypowym przykładem tego, jak życie wnika w materię filmową, stawiając bohatera i reżysera w trudnej sytuacji. To historia rodzącego się uczucia, walki ze słabościami i opowieść o dojrzewaniu do dorosłości.

mat. Filmu Polskiego

“Edward”, 11 min., reż. Emilia Śniegoska

„Edward” to spotkanie z 72-letnim człowiekiem, który 22 lata temu zerwał z dotychczasowym życiem i osiedlił się na górce w centrum Wrocławia powstałej na powojennym gruzowisku. Edward żyje bez prądu, pieniędzy i bieżącej wody. Zbudował dom na skarpie, dba o towarzyszkę swojej codzienności – psa Tinkę. Od 20 lat kopie w górce wąwóz. Przenosi setki ton ziemi powiększając i zabezpieczając zapadające się zbocze gruzowiska.

mat. Filmu Polskiego

“Osiemnastka”, 19 min., reż. Marta Prus

Wychowanka Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Łodzi kończy osiemnaście lat. Po wyjściu na wolność chce wyprawić swoje urodziny.

mat. Filmu Polskiego

“Shujayya”, 20 min., reż. Mohammed Almughanni

Dokumentalna opowieść o życiu w Strefie Gazy i o rodzinie Waela i Isry Alnamla okaleczonej przez wojnę.

mat. Filmu Polskiego

“Cottondreams”, 13 min., reż. Sandeep Rampal Balhara

Wieś Thanegaon w stanie Maharashtra w zachodnich Indiach. Pełna empatii opowieść o ubogiej wdowie, której mąż po stracie upraw, które miały zapewnić rodzinie byt popełnił samobójstwo.

mat. Filmu Polskiego

“Rogalik”, 18 min., reż. Paweł Ziemilski

Obraz polskiej prowincji i sposobu na spędzania czasu wolnego jej mieszkańców.

***

fot. Honorata Karapuda

„Album Karla Höckera”, Teatr Trans-Atlantyk (Warszawa)

Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie otrzymało w 2006 roku album, zawierający 116 zdjęć. Był to osobisty album oficera SS Karla Höckera, adiutanta Richarda Baera, jednego z komendantów obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau. Fotografie przedstawiają wyższych oficerów SS oraz ich asystentki z obozu podczas wypoczynku w ośrodku zwanym Solahuette, położonym około 20 km od Auschwitz oraz w czasie oficjalnych spotkań w obozie. Na zdjęciach pojawia się wiele ważnych postaci: dr Josef Mengele, Rudolf Hoess, Rochard Baer i Josef Kramer. Nie ma na nich natomiast więźniów ani żadnych obrazów z obozu śmierci.

Spektakl „Album Karla Höckera” jest rzadko podejmowaną próbą zbadania tragicznej historii obozu zagłady w Auschwitz z perspektywy oprawców. Używając technik teatru dokumentalnego, improwizacji, prowadząc dogłębne badania historyczne, jak również posługując się tekstem dramatycznym, spektakl „Album Karla Höckera” przygląda się zaskakująco ludzkim zachowaniom kobiet i mężczyzn, którzy własnoręcznie dokonali ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Widzowie, będąc świadkami „ożywiania” fotografii z albumu Karla Höeckera, mogą przyjrzeć się życiu codziennemu wysoko postawionych żołnierzy SS jak i zwykłym pracownikom obsługującym fabrykę śmierci, jaką był obóz zagłady w Auschwitz.

Projekt jest współorganizowany przez culture.pl, Sopot Non-Fiction, Bemowskie Centrum Kultury, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.

Zdjęcia użyte w spektaklu są własnością Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie, www.ushmm.org

Reżyseria: Paul Bargetto

Dramaturg: Małgorzata Sikorska-Miszczuk

Produkcja: Agata Balcerzak

Kostiumy: Agnieszka Kaczyńska

Występują: Krzysztof Polkowski, Grzegorz Sierzputowski, Tomasz Sobczak, Julia Trembecka, Magdalena Turczeniewicz

Projekt jest współorganizowany przez culture.pl

***

arch. Janka Turkowskiego

“Margarete”, Teatr Kana

„Margarete” opowiada o wynikającym z prostej ciekawości zakupie sześćdziesięciu czterech szpulek filmu, należących do przypadkowej osoby, mieszkanki przygranicznego rejonu wschodnich Niemiec. Fascynacji estetycznym walorem obrazu starej kliszy i sentymentalnej podróży do czasu socjalistycznych scenografii towarzyszy poznawanie procesu przetwarzania i ponownego wykorzystania pierwotnego materiału. To refleksja na temat rejestracji wspomnień i prywatne śledztwo dotyczące tożsamości osoby, która pozostawiła po sobie ślad na niemej kliszy.

Wideo: Margarete Ruhbe, Martyna Głowacka, Adam Ptaszyński, Marcin Piątkowski, Janek Turkowski

Scenografia: Wiesława Turkowska, Martyna Głowacka, Janek Turkowski

Muzyka: Roger Anklam, Przemek Radar Olszewski

Tłumaczenie: Jeannette Boettcher, Marcin Piątkowski, Andrzej Wojtasik

Manager: Iwona Nowacka

Koncepcja i wykonanie: Janek Turkowski

Czas trwania: 55 min

Trailer do obejrzenia TU.

***

fot. Marcin Pietrusza

“Pobyt tolerowany”, Teatr Kana i Teatr Szwalnia

„Pobyt tolerowany” to niepewne jutro, łączące aspekty uchodźczej przeszłości i teraźniejszości. Jest soczewką skupiającą jednostkowość, wobec której Inni to my; kalejdoskopem przedstawiającym warianty postrzegania przemilczanej rzeczywistości. Dylemat odpowiedzialności za usłyszane historie oraz ich wykorzystanie staje się problemem wspólnym – niewiedza i niepamięć przestają być wymówką. „Pobyt tolerowany” to stan pozornej ochrony i bezpieczeństwa. Nikt nie jest „u siebie”.

Opowieść wykorzystująca różnorodne środki wyrazu artystycznego, akcentuje kwestie najistotniejsze dla „uchodźczego bytu” – absurd i obłudę systemu, zależności polityczne, ograniczenia prawne, powracające wspomnienia i tęsknotę za rodziną, krajem, normalnością, pełnym człowieczeństwem. Obnaża stan, w którym osobiste doświadczenia wojny korespondują z niepewną przyszłością, pozornym bezpieczeństwem oraz druzgocącą stagnacją, jaką uciekinierzy z krajów ogarniętych konfliktami zastali w Polsce.

Miejsce gry – prywatne mieszkanie staje się przestrzenią deziluzji i spotkania, nie tylko z prawdą swoistych świadectw, ale także ze współuczestnikami akcji i samym sobą. W tej wspólnocie rodzą się pytania. Nie na wszystkie znajdują się odpowiedzi. I nie na wszystkie odpowiada się bezrefleksyjnie.

DZIAŁANIE ODBYWA SIĘ W XIII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM PRZY UL. ZULI PACANOWSKIEJ 4, BLISKO STAREGO RYNKU.

Koncepcja i realizacja, scenariusz, prowadzenie wywiadów z cudzoziemcami: Weronika Fibich

Narrator akcji, scenariusz : Ewa Łukasiewicz

Instalacje: Justyna Rochala

Materiał video: Grzegorz Habryn (PSM)

Zdjęcia i materiał video z udziałem rodziny cudzoziemców: Ewa Ciechanowska

Muzyka: Tomasz Krzyżanowski

Montaż audycji radiowej, gromadzenie materiałów, organizacja i promocja projektu: Patrycja Terciak

Gromadzenie materiałów, organizacja i promocja projektu: Elżbieta Mentel, Katarzyna Skręt

Konsultacje merytoryczne, tłumaczenia: Joanna Paliwoda-Szubańska

Szczególne podziękowania dla rodziny cudzoziemców (z Czeczenii) – Luizy i Adama z dziećmi: Khedą, Abdulem, Mediną, Aiszą oraz Eliną, za rozmowy, spotkania i wspólne gotowanie.

***

fot. Katarzyna Skręt

“Jesteśmy przynętą, kochanie!”

„Jesteśmy przynętą, kochanie!” to dokumentalny projekt teatralny w przeważającej części oparty na wspomnieniach i relacjach z Majdanu. Tekst został stworzony z fragmentów dzienników Marcina Kundery, z rozmów prowadzonych przez niego z Dante i Nataszą – osób poznanych na barykadzie.

Z improwizacji aktorskich, opartych na tekstach, materiałach video. Rozmowach z Nataszą na Facebooku. Z Dante przez Skype. Z Marcinem, który jest z nami na większości prób. Niezwykle ważnym elementem pracy nad spektaklem jest fakt, że każdy z aktorów poznał „swojego” bohatera, mógł z nim porozmawiać, i z tego spotkania budować świat. Spróbować dotrzeć do odpowiedzi na pytanie o początek rewolucji dla każdego z nich. O to, co zmieniła. Na pytania o odwagę.

O bezradność. Samotność. Siłę.

Scenariusz spektaklu został nagrodzony w III konkursie OFF: PREMIERY / PREZENTACJE organizowanym przez Teatr Ósmego Dnia w Poznaniu.

Reżyseria i dramaturgia: Agnieszka Wąsikowska

Tekst: Marcin Kundera / Agnieszka Wąsikowska / kreacja zbiorowa

Video: Marcin Kundera

Scenografia i kostiumy: Małgorzata Iwaniuk

Reżyseria światła: Paulina Góral

Muzyka: Jan Pałys

Obsada: Mateusz Mosiewicz, Helena Ganjalyan, Filip Kosior oraz #Natalia Wilk

Podziękowania: Dante, Natalia Lapchik, Agnieszka Góralska, Tymur Jaszczenko, Nadia Parfan
i wielu innych

***

fot. Marcin Pietrusza/ mat. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego

“Życie i śmierć Janiny Węgrzynowskiej”

To instalacja performatywna, która z jednej strony przybliża postać artystki, z drugiej jest autorską wariacją opartą o jej życie i twórczość. To również podsumowanie prawie dwuletniego chodzenia śladami Węgrzynowskiej i gromadzenia archiwum związanego z jej osobą. Pomimo, a może właśnie przez to, że całe swoje życie poświęciła pracy twórczej, nadal pozostaje osobą nieznaną nie tylko szerszej publiczności, ale nawet ścisłemu gronu ludzi zajmujących się sztuką współczesną i projektowaniem. Jej postać jest zamazana, niewidoczna, a ślady po niej pozostałe – ukryte i zatarte.

Instalacja performatywna, która układa się w rytmie spektaklu skupia się na Węgrzynowskiej jako człowieku, którego życie nierozłącznie związane jest z pracą twórczą, nie pozostawiając miejsca na radzenie sobie z codziennością. Codzienność ta staje się udręką, przeszkodą, zapętlonym rytuałem, ale jednocześnie pożywką i punktem wyjścia do tworzenia. Wchodzi w rejestry niemal barokowe – zmultiplikowana w geometrycznych formach, zestawiona na nowo z fragmentów w kolażach, czy ukazana w swojej istocie – nieustannym ruchu.

Koncepcja i realizacja: Ludomir Franczak

Produkcja: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, Fundacja Kaisera Söze

Partner: Dzielnicowy Dom Kultury „Węglin”

***

fot. Krzysztof Japko Jabłonski

~~“Bieżeńcy”, Teatr Szwalnia~~

Spektakl „Беженцы/Bieżeńcy” oparty jest na motywach rozmów przeprowadzonych przez Swietłanę Aleksiejewicz z mieszkańcami Ziemi Czarnobylskiej. Jest to opowieść o ludziach szukających schronienia przed światem w skażonej i zamkniętej strefie wokół czarnobylskiej elektrowni atomowej – odblask wielkiego wybuchu światła, jaki miał tam miejsce 25 kwietnia 1986 roku. Беженцы – pielgrzymi radioaktywnego „teraz”. Mieszkańcy okolic miasta Prypeć, którzy wbrew zakazom uciekli z nowoczesnych osiedli do wsi utraconych w wyniku likwidacyjnej akcji przesiedlenia. To także ci, którzy powracają na czarnobylską ziemię legalnie, raz w roku – w Radunicę (dziewiąty dzień po prawosławnej Wielkanocy) – by odwiedzić groby swoich bliskich, resztki ukochanych domostw lub mogilniki, gdzie ich skażony dobytek został pogrzebany. To wędrujący w poszukiwaniu azylu nomadzi; przybywający ponownie śladami własnej przeszłości oraz tożsamości – rzeczywistości, której już nie ma i – zdaje się – nigdy nie istniała.

~~Reżyseria: Marcin Brzozowski~~

~~Kostiumy: Paulina Ptasznik~~

~~Występują: Iwona Dróżdż, Ewelina Kudeń-Nowosielska, Magda Drab, Ewa Łukasiewicz, Marta Jarczewska, Marek Nędza, Antosia Brzozowska~~

zamknietanafejsa

Wieczór filmów dokumentalnych Weroniki Fibich-Foremskiej i Rafała Foremskiego, Ośrodek Teatralny Kana, Szczecin

W ramach przeglądu będzie można zobaczyć trzy filmy: „Zamknięta 5” i „Nic osobistego” w reż. Weroniki Fibich-Foremskiej oraz „We wzajemności” w reż. Rafała Foremskiego. Po projekcjach odbędzie się rozmowa z widzami. Wstęp wolny.

O filmach:

„Nic osobistego”

„Nazywam się pamięć. Bywam krótka, kurza i niesprawiedliwa. Jestem święta, błogosławiona i przeklęta. Nieodżałowana i świetlana. Pogrzebana i utracona. Potrafię wbić się, wyryć lub zapaść, przyczaić – jak słowo – na końcu języka. Potrafię dodać skrzydeł lub ciążyć kamieniem u szyi..” (Ignacy Karpowicz „Balladyny i romanse”)

Projekt „Nic osobistego” zakładał pracę w temacie fenomenu pamięci. Chcieliśmy stworzyć opowieść o mechanizmie przypominania i zapominania. „Inny teatr” w swej metodzie polegał na pracy dokumentalisty, reportera. Najpierw ustalaliśmy pytania, próbowaliśmy na nie odpowiadać. Zbieraliśmy wszelkiego rodzaju nośniki pamięci: zdjęcia, płyty, zegarki, buty. Odczytywaliśmy, co w nich osobistego zostało zapisane. Z fragmentów, strzępów wspomnień budowaliśmy na scenie scenariusz. Zależało nam, aby forma sceniczna tej opowieści była zbliżona do przebiegu samego procesu wspominania. Żeby była otwarta na widza, na jego własne przypominanie. Grupa seniorów: Lidka, Ania, Bożena, Danusia, Halinka, Iza, Hania, Rysiek i Zygmunt to doskonała ekipa ludzi, która zechciała się ze mną podzielić swoimi wspomnieniami. Każde było ciekawe i ważne. Wszystkie zachowaliśmy dla siebie. Tylko niektóre i we fragmentach udostępniliśmy innym / widzom akcji teatralnej. Bardzo osobistej. „Beze mnie świat trwa zawsze chwilę” – to tytuł naszej opowieści o zjawisku „pamiętania”.

Uczestnicy warsztatów: Zygmunt Ban, Bożena Dyczkowska, Danuta Jagielska, Halina Jeżyńska, Izabela Jurczenia, Ryszard Lasota, Anna Ogrodowicz, Anna Szymczak, Lidia Załęska.

Prowadzenie warsztatów, reżyseria spektaklu: Weronika Fibich

Dokumentacja wideo/ montaż: Adam Ptaszyński

Wsparcie scenograficzne: Ala Dopierała

Światło: Tomasz Grygier

Dźwięk: Arek Sienkiewicz

Koordynator projektu: Beata Bugajska

***

„Zamknięta 5”

Projekt „10 ważnych opowieści” był cyklem warsztatów arteterapeutycznych z podopiecznymi Schroniska FENIKS, podczas których weryfikowaliśmy wyobrażenia i stereotypy o bezdomności. Odpowiadaliśmy na pytania stawiane przez ludzi z zewnątrz, ludzi z własnym M3, ubezpieczeniem zdrowotnym i miesięczną wypłatą. Kreowaliśmy świat według wspólnie zbudowanego scenariusza. Film, jako tworzywo, pozwolił nam na zapis zdarzeń zachodzących w „ekipie filmowej”, współtworzonej przez ludzi bezdomnych. „Zamknięta 5” to również kilka odważnie pozostawionych pytań.

– Jadąc z Polic do Szczecina zauważyłem, że jest dość ciekawa nazwa. Nie „schronisko” tylko „hotel dla psów”. Wydaje mi się, że nazwa „schronisko” tutaj powinna być zmieniona. Dlaczego? Bo schronisko tłumaczę sobie z biednymi ludźmi, którzy są nieudacznikami, albo nawet ze zwierzętami…

Sukces miejsca polega na dobrej nazwie!

– W pewnym stopniu jest to jakaś zabawa, ale zabawa, która może pokazać obraz życia, jakie się toczy w tym schronisku.

– Nie, komedia nie tego, bo tu komedii nie da się zrobić, bo każdy jest zamknięty w sobie. Ale nie chcemy robić z tego dramatu, po prostu chcemy pokazać jak dążymy do tego, żeby wyjść stąd!

– Film… jest dla mnie zaskoczeniem. Przede wszystkim, to jest coś nowego.

– Wydaje mi się, że tu mamy dwa filmy. Pierwszy, który obserwujemy i który nagrywamy. Można powiedzieć, że są takie ujęcia z życia wzięte. Drugi to takie trochę sztukowane. To i tak wychodzi prawda istnienia tutejszego.

– Ale o czym ten film?

– O nas!

– No, o ludziach bezdomnych, coś na tej zasadzie…

– Zwierzę więzione, jeżeli ucieknie to wróci do klatki, spowoduje to głód. Spotkanie ze zwierzęciem tego samego gatunku, może być niebezpieczne dla tego z niewoli.
(fragmenty wypowiedzi z filmu)

Prowadzenie i koncepcja warsztatów, realizacja filmu na zlecenie Stowarzyszenia FENIKS: Weronika Fibich, Krzysztof Sanecki

Bohaterowie filmu: Barbara Miszczyszyn, Witold Abramczuk, Tadeusz Pietraszkiewicz, Janusz Kurzątkowski, Józef Bűlk, Kazimierz Rygocki, Piotr Kowalski, Krzysztof Szpilman, Mariusz Furman, Marcin Bartołd, Wanda Kasprzykowska, Andrzej Burczak, Ryszard Geötz, Roman Machowicz

***
„We wzajemności”

Filmowa opowieść o cyklu działań Ośrodka Teatralnego Kana realizowanych pod nazwą „Wokół Tradycji” złożona z wypowiedzi, przemyśleń, rozmów z doświadczonymi muzykami, badaczami i znawcami tradycji: Jackiem Hałasem, Wolfgangiem Niklausem, Moniką i Siergiejem Patryczenko oraz Barbarą Wilińską.

„Wokół Tradycji” to realizowana od blisko 10 lat nieformalna „szkoła tradycji” – próba ukazania i udokumentowania zanikających systemów, zachowań, obrzędów i praktyk tradycyjnych, oraz odpowiedzi na ważne pytania o współczesne formy i funkcje tradycji, o to co właściwie stanowi istotę święta i wspólnoty.

Zebrane doświadczenia wykorzystywane są w praktyce w trakcie koncertów, spotkań, zgromadzeń wychodząc z przestrzeni teatralnych „ku ludziom”, w stronę małych miejscowości, wiejskich klubów i prywatnych domów, zazwyczaj oddalonych od jakichkolwiek ośrodków kultury. Prowadząc działania w „naturalnym środowisku” nadajemy im właściwy kontekst, przekraczając podział na wykonawców oraz odbiorców.

Scenariusz, reżyseria i realizacja filmu: Adam Ptaszyński, Rafał Foremski

Więcej informacji: http://kana.art.pl/wokol-tradycji/

***

mat. Klubu Komediowego dla Dzieci

“Nikt nic nie wie”, Klub Komediowy dla Dzieci (spektakl + warsztaty improwizacji teatralnej dla dzieci)

Improwizacja teatralna to stosunkowo młoda na polskiej scenie sztuka – stosowana do tej pory jako metoda dojścia do celu niż cel sam w sobie. Odbiorcami tego coraz bardziej popularnego kierunku w teatrze byli dorośli – rok temu zaczęliśmy w Klubie Komediowym improwizować też dla dzieci

i okazało się, że to działa znakomicie – spektakle gromadzą dużą publiczność, dzieci są doskonałymi odbiorcami tego rodzaju sztuki, która staje się dla nich interaktywna, rozwijająca, nie tylko wyobraźnię, ale też poczucie humoru, umiejętności komunikacji.

Cytując recenzję jednego ze spektakli dla dzieci:

„W takiej skromnej scenerii, kiedy dodatkowo na scenę wchodzą aktorzy bez kostiumów, we własnych codziennych strojach, nic nie zapowiada tego, co za chwilę nastąpi. Po sali roznosi się charyzmatyczny głos aktorki, a gdy za nim podążają kolejne prosząc, byśmy wyobrazili sobie to, czego nie ma – zaczyna do nas docierać, jak niezwykłe będzie to wydarzenie. Tymczasem aktorzy wciągają nas w wymyślony świat, w którym „Potworna Telewizja” nadaje kolejne potworne wieści wyczytywane z baśniowej księgi przez spikera. Każda z nich rozrasta się do improwizowanego przedstawienia. Tym samym jesteśmy świadkami nie jednej, a kilku historii. Co więcej, sami możemy mieć wpływ na ich przebieg – wyobrażając sobie na swój sposób przedstawiony świat, wymyślając postacie, tworząc fragmenty scenariusza”.

W czasie spektakli to dzieci dają inspirację, wymyślają postaci, mają wpływ na przebieg przedstawienia. Inspiracją do spektakli mogą być słowa, monologi, fragmenty lektur, fragmenty książek, czytane przez dzieci lub zaproszonych gości. A potem improwizatorzy zagrają swoje interpretacje fragmentów, które równocześnie będą premierami i ostatnimi pokazami bajek granych na żywo.

Dzieci są doskonałymi odbiorcami spektakli improwizowanych – mają wyobraźnię, nie wstydzą się, nie oceniają się. Nie boją się podejmować ryzyka. Po prostu bawią się na całego w danej chwili. Improwizowany spektakl jest doskonałym narzędziem poszerzającym granice wyobraźni – i dziecka i rodziców.

Warsztaty improwizacji pomagają w nauce aktywnego słuchania, komunikacji werbalnej

i niewerbalnej, uczą jak być otwartym na pomysły, szybko reagować, używać wyobraźni, współpracować, używać właściwie swoich emocji, angażować się, a także jak naprawdę zdawać sobie sprawę z tego, co się dzieje dookoła nas.

„Nikt nic nie wie” to improwizowany spektakl dla dzieci, który powstaje na oczach widzów, inspirowany różnymi słowami, grami, zabawami. Tym razem artyści warszawskiego Klubu Komediowego zaimprowizują specjalnie na potrzeby szwalni.DOK.

Grają: Marta Iwaszkiewicz, Agnieszka Matan, Aleksandra Markowska, Joanna Pawluśkiewicz, Piotr Gasik, Jasiek Wasilewski

***

fot. Bartek Warzecha

“Pospolite żywoty martwych Polaków”, Akademia Teatralna w Warszawie, Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku

Heinrich Schliemann, odkrywca Troi i grobu Agamemnona, powiedział, że można by w życiu nie robić nic przyjemniejszego, jak wygrzebywać relikty przeszłości. Są wśród bohaterów „Pospolitych żywotów…” tacy, którzy pod tym stwierdzeniem podpisaliby się obiema rękami; są tacy, którzy nie grzebią, ale którym przeszłość towarzyszy na co dzień; są wreszcie i tacy, których przeszłość i sięganie w jej otchłań przeraża i paraliżuje. A zatem jak to jest: czy myślenie o przeszłości wzmacnia mnie, czy osłabia? Jak przeszłość wpływa na moją teraźniejszość? Czy kształtuje moją przyszłość? Czy jest święta? Ile wiem o swoich przodkach? Czyje błędy powielam? Co wiem o Holokauście? Czy nie żyję w beztroskim przekonaniu, że to tylko historia? Czy potrafię sobie wyobrazić, że z kościołów robione są stajnie? Że połowa ludności zostaje zabita? Że w salach gimnastycznych składuje się trupy?

Co czuję, wiedząc, że spaceruję po bruku, który pił krew? Czy czuję się patriotą? Czy gotów jestem zginąć za mój kraj? Czy gdybym był Żydem, byłbym zadowolony z tego, co Polacy zrobili z pozostałościami po mojej kulturze? Co chciałbym im powiedzieć, co zrobić? Czy potrafię rozmawiać z ludźmi o innych przekonaniach? Czy potrafimy być jeszcze wspólnotą, plemieniem, społeczeństwem, narodem? Czy potrafię prosić o wybaczenie w imieniu katów? Czy potrafię przebaczyć? -Spełnia się chińskie przekleństwo: żyjemy w ciekawych czasach, w podzielonym kraju.

I choć ten spektakl narodził się z lęku przed tym, że dla kogoś mogłoby w Polsce zabraknąć miejsca – dla lewaków albo prawicowców, dla katolików albo żydów, dla homo albo hetero – oraz że ciemne karty historii mogłyby się powtórzyć, to powstał on po to, byśmy spróbowali zacząć rozmawiać o życiu dla Polski, a nie o śmierci dla niej. Jedna z części spektaklu jest odpowiedzią na książkę Marcina Kąckiego „Białystok. Biała siła, czarna pamięć”.

Dyplom studentów kierunku aktorskiego Wydziału Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie

Scenariusz: Marcin Wierzchowski, Daniel Sołtysiński i Zespół Aktorski

Reżyseria: Marcin Wierzchowski

Scenografia, kostiumy, projekcje: Mirek Kaczmarek

Muzyka: Patryk Ołdziejewski & Friends

Obsada: Olimpia Bogusz, Rafał Iwański, Jakub Klimaszewski, Daniel Lasecki, Zuzanna Łuczak, Helena Marczewska, Urszula Mazur, Rafał Pietrzak, Małgorzata Rytel, Agnieszka Turek, Izabela Zachowicz, Dawid Kobiela (III rok)

***

“Wolny Kurdystan”, Teatr Szwalnia

koncepcja i realizacja Marcin Brzozowski/ Kacper Majewski

„Rok 2016 to mój „rok kurdyjski”. W maju tego roku, po latach czekania na bezpieczny moment i długim procesie przygotowań znalazłem się w Kurdystanie. Stało się to dzięki wsparciu mieszkających w Łodzi Kurdów, Sihada i Ariana Khalil, którzy zorganizowali mój pobyt i ochronę na miejscu. Dokumentacja wyprawy miała posłużyć jako materiał dla stworzenia scenariusza spektaklu teatralnego, przywołującego drogę Kurdystanu irackiego do niepodległości. Wideo zrobione przeze mnie amatorską kamerą to w sumie ponad 10 godzin filmu. Siła rażenia większości tych nagrań i montażowa klęska urodzaju kazały zapomnieć o planowanej teatralizacji i oddać pole gry Kurdom. W efekcie powstaje wideorelacja pokazująca życie mieszkańców irackiego Kurdystanu w przeddzień niepodległości, z elementami – nie bójmy się tego sformułowania – tragifarsy heroicznej w moim wykonaniu.
Zapraszam na pokazy 11 i 19 grudnia o godz. 19 00 w Szwalni.”

Marcin Brzozowski

Organizatorzy

Teatr Szwalnia_Logotyp-03